Kuitverkleining, Kuitreductie

Kuitverkleiningen spelen in vergelijking met borstvergrotingen, borstverkleiningen, buikwandcorrecties, e.a. slechts een ondergeschikte rol in de plastische chirurgie. Toch zijn er veel mensen (meestal vrouwen) die net zo erg lijden onder hun dikke kuiten als vrouwen die vanwege een te kleine boezem een borstvergroting laten uitvoeren, of als vrouwen die hun te grote boezem laten verkleinen.

Dit artikel is bedoeld om u te informeren over welke mogelijkheden er zijn. Of iemand besluit zich te laten behandelen en voor welke behandeling er dan gekozen wordt, is uiteindelijk afhankelijk van hoe erg iemand onder de bestaande situatie lijdt.

De techniek voor een kuitverkleining is afhankelijk van de oorzaak waardoor de kuiten te stevig zijn. Vaak is een opeenhoping van vetweefsel de oorzaak en kan de kuitverkleining door vetafzuiging bereikt worden.

Het komt echter ook vaak voor dat de spier van de kuit overdreven fors is. Hier zal vetafzuiging dus niet succesvol zijn. Een extreme toename van de kuitomvang wordt bijvoorbeeld ook bij spierdystrofie gezien. Spierdystrofie is een erfelijke aandoening die in vele verschillende vormen voorkomt. De esthetische problematiek staat bij deze aandoening echter niet op de voorgrond en daarom is een chirurgische kuitverkleining hierbij zinloos.

“Dikke kuiten” kunnen ook ontstaan door oorzaken op het gebied van de interne geneeskunde, bv. door het vasthouden van vocht (oedeem) of lymfestuwing (lymfoedeem). In die gevallen moet de oorzaak opgelost worden, en is een cosmetische chirurgische behandeling niet van toepassing.

Kuiten kunnen worden verkleind door de kuitspieren minder te trainen.

Als te forse kuiten het gevolg zijn van intensieve sportactiviteiten, dan kunnen ze verkleind worden door bepaalde oefeningen en trainingsvormen te vermijden. Oefeningen die de kuitspieren versterken en in omvang doen toenemen zijn vooral tenenstand met of zonder gewichten, traplopen, bergwandelen en sprinten. Daarom moeten juist deze oefeningen vermeden worden.

Hebt u vragen over onze behandelingen, neem dan contact met ons op. Een afspraak maken:

CONTACTFORMULIER

Is een kuitverkleining mogelijk via liposuctie?

Een kuitverkleining door middel van vetafzuiging is een goede behandelmogelijkheid als de toename van de omvang door opstapeling van vetweefsel veroorzaakt wordt. Ook iedere niet-medicus kan de hoeveelheid overtollig vetweefsel testen, door het weefsel tussen twee vingers samen te knijpen. Als er bijna alleen maar huid tussen de vingers te bespeuren valt, dan bestaat de kuit voornamelijk uit spieren. Een kuitverkleining door middel van vetafzuiging zal dan niet succesvol zijn.

Bij een kuitcorrectie door middel van vetafzuiging ontstaan slechts zelden oneffenheden. Bij de enkels moet de chirurg voorzichtig zijn, want als hij hier radicaal te werk gaat, dan kunnen er zwellingen en pigmentveranderingen ontstaan. De postoperatieve genezingsfase duurt afhankelijk van de hoeveelheid afgezogen vet enkele dagen tot enkele weken (bij extreme diagnoses). De patiënt mag in principe 6 weken niet sporten en moet even lang steunkousen dragen.

Voordelen:

Bij een kuitverkleining door middel van vetafzuiging ontstaan slechts enkele kleine, nauwelijks zichtbare littekens (insteekplaatsen).

Nadeel:

Als de kuit voor een groot gedeelte uit spieren bestaat en slechts voor een klein gedeelte uit vet, dan is bij deze methode slechts een geringe vermindering van de omvang te verwachten.

Kuitverkleining via het chirurgisch verwijderen van spieren.

Afbeelding: Op de afbeelding ziet u links een geval van kuithypertrofie van de m. gastrocnemius. Rechts: verkleinde kuit. De witte lijnen geven de sneden weer die bij een kuitverkleining noodzakelijk zijn en de uiteindelijke lengte van de littekens.

Als de omvangstoename door te robuuste kuitspieren (kuithypertrofie) veroorzaakt wordt, kan er alleen door het weghalen van een gedeelte van de kuitspieren een noemenswaardige kuitverkleining bereikt worden. Patiënten die tot deze operatie besluiten gaan in de regel gebukt onder een zware psychische belasting. Mannen dragen geen korte broeken, vrouwen geen korte rokken en zwembad en strand worden over het algemeen vermeden. Soms is het ook bijna onmogelijk om passende laarzen of skischoenen te vinden.

In de volgende alinea bespreken we hoe het mogelijk is dat er na een kuitverkleining door een gedeeltelijke verwijdering van spieren, geen functiebeperkingen blijven bestaan.

Kuitspieren

De eigenlijke kuitspier, die in de achillespees overgaat, is de m. triceps surae (driekoppige kuitspier). Deze spier bestaat uit de m. soleus en de tweekoppige m. gastrocnemius. De eerste is essentieel voor de functie, en de laatste is slechts een hulpspier. Het verlies van deze hulpspier leidt niet tot een verandering van de functie, want de functie wordt door andere spieren overgenomen (1,2). Daarom wordt de m. gastrocnemius in de plastische chirurgie dan ook graag als spierlap bij defecten rond de knie gebruikt.

Geschiedenis van de spierverwijdering

Kuitverkleinende ingrepen door middel van chirurgische verkleining van de m. gastrocnemius worden tegenwoordig veel vaker uitgevoerd in Aziatische landen dan in Europa of op het Amerikaanse continent. Toch ligt de oorsprong ervan in Duitsland. Degene die deze techniek als eerste beschreef is professor Gottfried Lemperle (5), die zijn publicatie in 1998 uitgegeven heeft.

Bij patiënten die een transplantatie van een m. gastrocnemiuslap (beide koppen) ondergingen om een defect bij de knie op te vullen, werd op lange termijn geen enkele mechanische beperking van de kuitfunctie gezien. Daarom werd er bij 15 patiënten met kuitspierhypertrofie een kuitverkleining door middel van een volledige verwijdering van de m. gastrocnemius uitgevoerd. Bij 2 patiënten ontstond tijdelijk een doof gevoel ter hoogte van de buitenste voetrand door beschadiging van een zenuw die dit gebied verzorgt (nervus suralis). Dit dove gevoel verdween echter weer helemaal. Alle patiënten waren tevreden over het resultaat. Geen enkele patiënt klaagde over een functiebeperking. Alle patiënten konden sporten.

Hoe gaat een kuitverkleining door het verwijderen van de musculus gastrocnemius in zijn werk?

Dit is de effectiefste methode van kuitverkleining. De ingreep kan onder volledige narcose of met een ruggenprik uitgevoerd worden.

Als de kwaliteit van de huid goed is, zijn een 5 cm lange horizontale snede in de knieholte en een andere ongeveer 5 cm lange verticale snede in het midden van het onderbeen voldoende (zie afbeelding). Door deze ingangen kan de m. gastrocnemius zonder problemen gemobiliseerd worden. Zijn vaat-zenuwbundels bevinden zich in de knieholte en worden doorgesneden. De m. gastrocnemius wordt bij zijn oorsprong en aanhechting losgemaakt en verwijderd. De grote hoofdvaten en zenuwstructuren liggen dieper in de knieholte en worden niet geraakt. Na het aanleggen van een drain (niet altijd nodig) wordt de wond in meerdere lagen gehecht.

Effect: Afhankelijk van de preoperatieve diagnose kan de kuitomvang door deze vorm van kuitverkleining met ongeveer 5 à 7 cm verminderd worden.

Voordelen:

Maximaal effect van kuitverkleining, omdat het hypertrofe spierweefsel verwijderd wordt.

Nadelen:

Meer littekens
Meer krachtsverlies, maar van korte duur.
Er wordt gezond spierweefsel verwijderd.
Vooral bij kuiten met zeer weinig vetweefsel ziet de contour er aan de binnenbovenzijde van de kuit wat onnatuurlijk uit.

Gedeeltelijke verwijdering:

Er is eventueel ook een gedeeltelijke verwijdering van de beschreven spier mogelijk (6). Van de m. gastrocnemius kan bijvoorbeeld alleen de spierbuik aan de binnenzijde verwijderd worden. De techniek wordt op dezelfde manier uitgevoerd als hierboven al besproken werd. Littekens kunnen hierbij niet voorkomen worden, omdat ook hier de spierbuik in de knieholte en bij de achillespees losgemaakt moet worden.

Waar moet ik de nabehandeling op letten?

Postoperatief worden de benen ingezwachteld of moet de patiënt gedurende ongeveer 3 maanden een goed comprimerende steunkous dragen.
Tromboseprofylaxe met heparine, afhankelijk van de mate van immobilisatie.
Wij raden de patiënt aan om ten minste gedurende 24 uur in de kliniek te blijven.
Loopkrukken geven de patiënt de eerste 2 à 3 dagen zekerheid en veiligheid.
Er wordt geadviseerd om vooral de eerste 2 weken na de kuitverkleining geen lichamelijke inspanningen te verrichten en de benen omhoog te leggen.
De patiënt mag ongeveer 6 weken niet sporten.
Volledig functieherstel van de kuiten na enkele weken.
Het kan meer dan 6 maanden duren voordat de volledige kracht van de kuitspieren terug is.

Wat is een endoscopische gedeeltelijke verwijdering van de spier?

In Aziatische landen en met name in Korea worden veelvuldig endoscopische kuitverkleiningen uitgevoerd (2,6). Hierbij kan de m. gastrocnemius door één snede (voor één spierkop) of door twee ongeveer 2 cm lange sneden (voor beide spierkoppen) in de knieholte verkleind worden. Dat betekent dat er slechts een gedeelte wordt verwijderd. De spierverdunning gebeurt met een elektrocauter (elektrische snijbrander voor kleine operaties). Op deze manier kan de natuurlijke vorm van de kuit grotendeels behouden blijven.

Voordelen:

Kleine sneden in de huid.
Individuele vorming van de kuiten mogelijk.
Gering kortdurend krachtsverlies.

Nadelen:

Er wordt gezond spierweefsel verwijderd.
Kleinere vermindering van de kuitomvang dan bij volledige spierverwijdering.
Als het niet lukt om de snijvlakken van de spier glad te krijgen, dan kunnen er onregelmatige contouren zichtbaar blijven.

Nabehandeling:

De nabehandeling na deze manier van kuitverkleining is hetzelfde als de in de vorige paragraaf genoemde punten. Er moeten echter gedurende meerdere maanden en enkele keren per dag intensieve stretchoefeningen gedaan worden ter voorkoming van een te sterke littekensamentrekking.

Andere methoden

Enkele onderzoeken uit overwegend Aziatische landen tonen ook succesvolle resultaten bij kuitverkleiningen door middel van doorsnijding van zenuwtakken (denervatie) van de musculus gastrocnemius (3,7) en door verdunning van de spier door een behandeling met radiofrequentie (4). Verder bestaat er nog de mogelijkheid de kuitspieren met behulp van Botox® te verlammen.

Ook een spierverkleining via denervatie (zenuwdoorsnijding) is beschreven.

Denervatie betekent doorsnijding van de zenuwstammen die de gastrocnemiusspier bedienen.

Na een dergelijke denervatie verschrompelt de spier. Hierdoor vermindert de spier in omvang. Deze vermindering is echter niet met het effect van een gastrocnemiusverwijdering te vergelijken. Bij zenuwdoorsnijding worden omvangsverminderingen van 2 tot 4 cm verkregen. Dat komt doordat een groot gedeelte van het volume van de kuitspier ondanks de verschrompeling overblijft. Bovendien kan de kuitspier ook bediend worden door zenuwtakken die niet uit de doorgesneden zenuwbundels in de knieholte ontspringen. Die zenuwtakjes kunnen de verloren gegane zenuwstammen gedeeltelijk vervangen en verhinderen dan de gewenste spierverschrompeling.

Meestal wordt er voor de verkleining van de kuit een zogenaamde selectieve neurectomie (denervatie) uitgevoerd, waarbij alleen de zenuwtak van de aan de binnenzijde gelegen kop van de gastrocnemius doorgesneden wordt. Een doorsnijding van de tak van de ernaast gelegen spierkop wordt niet gedaan omdat de zenuwtak voor de m. soleus daar te dicht naast ligt. Als die laatste gedenerveerd zou worden, dan heeft dat functiestoornissen tot gevolg.

Voordelen:

Als de zenuwen volgens de normale anatomie verlopen, is het een minder uitgebreide ingreep.
De postoperatieve genezingsfase duurt kort.

Nadelen:

Soms is er sprake van een afwijkend zenuwverloop. In dat geval is het resultaat niet goed te voorspellen.
Er kunnen bij afwijkend verlopende zenuwen ook takken van andere kuitspieren geraakt worden. Dit kan een afname van de kuitfunctie veroorzaken (verlies van spierkracht).
Duidelijk geringere mate van kuitverkleining.
Er wordt een gezonde spier gedenerveerd.

Methode van radiofrequentie

Kuitverkleining door middel van een behandeling met radiofrequentie betekent dat de spier wordt verschrompeld door via meerdere kleine insteekplaatsen in de huid stroom en hitte toe te voeren. Dit kan in verschillende sterkten uitgevoerd worden, maar moet normaal gesproken onder volledige narcose gebeuren. In feite wordt de musculatuur verbrand en ontstaat er gedeeltelijke necrotisch (afstervend) spierweefsel. Er blijft echter nog behoorlijk wat restweefsel over, zodat het effect van dit soort kuitverkleining minder is dan bij een verwijdering van de gastrocnemius. Er ontstaan echter minder, resp. kleinere littekens in de huid. Er is echter wel sprake van littekenvorming ín de gastrocnemiusspier. Daarom moeten er gedurende vele weken stretchoefeningen gedaan worden om een te sterke samentrekking van het litteken en daardoor een spierverkorting te voorkomen. Bovendien moet er na een spierverkleining door radiofrequentie vanwege het grotere trauma rekening gehouden worden met duidelijk sterkere zwellingen die weken tot maanden kunnen blijven bestaan.

Voordelen:

Kleine onopvallende uitwendige littekens.
Minder en kortdurend spierkrachtverlies.

Nadelen:

Inwendige littekens in de spier.
Zwelling houdt na de kuitverkleining langer aan.
Minder effect omdat de m. gastrocnemius aanwezig blijft.
Er wordt gezond spierweefsel vernietigd.

Kan met behulp van Botox® een kuit worden verkleind?

De optie van een kuitverkleining door middel van een behandeling met Botox® (botulinetoxine A)(8) mag zeker niet onvermeld blijven. Botox is een zenuwgif dat spierverlamming veroorzaakt. Het wordt tegenwoordig standaard gebruikt bij de behandeling van gezichtsrimpels. Maar het kan ook voor andere indicaties worden gebruikt, en kuitverkleining is er één van. Botox® wordt zonder verdoving door veel kleine aanprikplaatsen (10-15 per kant) in de spier geïnjecteerd.

Voordelen:

Nauwelijks invasief en er ontstaan geen littekens.
De behandeling is gemakkelijk uit te voeren en er is geen chirurgische vakbekwaamheid voor nodig.
Er hoeft geen periode ingelast te worden waarin men zich moet ontzien.
Als het resultaat niet bevalt, ziet de kuitmusculatuur er na enige maanden weer net zo uit als voor de behandeling.

Nadelen:

Slechts een geringe afname van de kuitomvang na meerdere behandelingen.
Het resultaat houdt slechts 3 tot 6 maanden aan.
Op de lange termijn gezien is het een dure methode. De behandeling moet namelijk minstens één keer per 3 tot 6 maanden uitgevoerd worden en de benodigde dosis is hoog vanwege de grootte van de spier.